بررسی دیدگاه اعضای نظام اطلاعات کشاورزی نسبت به محصولات ارگانیک؛ مورد بخش مرکزی شهرستان بویر احمد

بررسی دیدگاه اعضای نظام اطلاعات کشاورزی نسبت به محصولات ارگانیک؛ مورد بخش مرکزی شهرستان بویر احمد چکیده در سال های اخیر رویکردهای مختلفی در زمینه حفاظت از محیط زیست و کاهش اثرات منفی برنامه های توسعه مد نظر قرار گرفته اند. یکی از این رویکردها، کشاورزی ارگانیک می باشد. کشاورزی ارگانیک به عنوان یک سیستم تولید تلقی می شود که در آن از کود های مصنوعی، آفت-کش ها و تنظیم کننده رشد و افزودنی های خوراکی کمترین استفاده به عمل می آید. در کشور ما، خصوصاً نواحی کمتر توسعه یافته، با توجه به این که به لحاظ جغرافیای طبیعی، سیستم کشاورزی به صورت سنتی و پراکنده در روستاها و در قطعات کوچک پا گرفته و کشاورزی صنعتی بطور کامل استقرار نیافته است، این فرصت فراهم می شود تا از این وضعیت برای تبدیل کشاورزی سنتی و معمول به ارگانیک بدون مصرف هزینه زیاد و تنها با نظارت و هدایت فنی استفاده شود. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه اعضای نظام اطلاعات کشاورزی (محققان، مروجان و کشاورزان) نسبت به محصولات ارگانیک در بخش مرکزی شهرستان بویر احمد انجام شده است. در انجام این پژوهش، از روش پیمایش کمک گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق شامل محققان، مروجان و کشاورزان (مددکاران ترویجی) بخش مرکزی شهرستان بویراحمد بود که به ترتیب 77، 68 و 72 نفر را شامل شدند. نمونه مورد مطالعه با مراجعه به جدول نمونه گیری تصادفی کرجیسی و مورگان به ترتیب حدود 62 و 55 و 60 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه ای حاوی سوالات باز و بسته بود که روایی آن به روش روایی صوری تأیید شد و پایایی آن نیز با استفاده از آماره آلفای کرونباخ از 553/0 تا 944/0 برای متغیرهای گوناگون بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل های مربوطه نیز از نرم افزارهایی از جمله spss20 استفاده شد. نتایج حاصل از یافته های مربوط به دیدگاه پاسخگویان در مورد محصولات ارگانیک نشان داد که محققان و مروجان از دیدگاه متوسطی نسبت به محصولات ارگانیک برخوردارند. این در حالی است که کشاورزان دیدگاه نسبتاً مطلوبی را نسبت به محصولات ارگانیک دارند. یکی دیگر از موضوعات تأثیرگذار بر دیدگاه پاسخگویان نسبت به کشاورزی ارگانیک، نگرش زیست محیطی آنها می باشد. یافته های مربوط به نگرش زیست محیطی نشان داد که هر سه گروه مورد مطالعه (محقق، مروج و کشاورز) از نگرش زیست محیطی متوسطی برخوردارند. یافته های مربوط به روش عرضه مناسب محصولات ارگانیک نیز حاکی از آن است که محققان، مروجان و کشاورزان، روش عرضه از طریق برچسب های خاص محصولات ارگانیک را به عنوان بهترین روش عرضه انتخاب کردند. یافته های مربوط به مکان عرضه محصولات ارگانیک نیز نشان داد که محققان و کشاورزان عرضه در فروشگاه های خاص و مشخص شده را به عنوان بهترین مکان برای عرضه محصولات ارگانیک انتخاب کردند. اما از نظر مروجان عرضه در میادین میوه و تره بار شهرداری بهترین مکان عرضه این محصولات می باشد. نتایج حاصل از سنجش مهمترین ویژگی های محصولات ارگانیک از نظر پاسخگویان نشان داد که محققان و مروجان ویژگی های طعم و سلامت را به عنوان مهمترین ویژگی به ترتیب در اولویت اول و دوم قرار دادند این در حالی است که کشاورزان سلامت و شکل ظاهری را به عنوان مهمترین ویژگی محصولات ارگانیک انتخاب کردند. یافته های حاصل از اولویت بندی محصولات جهت ارگانیک شدن از دیدگاه پاسخگویان نشان داد که محققان و مروجان در حال حاضر ترجیح می دهند که محصولات دامی در اولویت اول برای ارگانیک شدن قرار گیرند اما کشاورزان تمایل دارند که محصولات باغی در اولویت اول برای ارگانیک شدن قرار گیرند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای دانش کشاورزی ارگانیک، کانال های ارتباطی موثر بر دیدگاه، نگرش زیست محیطی به عنوان مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر دیدگاه، 42 درصد از تغیرات دیدگاه محققان نسبت به محصولات ارگانیک را تبیین نمودند.